توليد انرژي از اعماق زمين منابع انرژي زمين گرمايي از قسمت کم عمق زمين آغاز شده و تا بخش هايي که دما بي نهايت است ادامه مي يابد. در اعماق زمين آب هاي گرم و سنگ هاي داغ و همچنين سنگ هاي گداخته يا گدازه هاي آتشين يافت مي شوند. تقريباً در همه قسمت هاي زمين چه کم عمق و چه عميق درجه حرارت متفاوت است در برخي قسمت ها درجه حرارت بين ۵۰ تا ۶۰ درجه فارنهايت (۱۰ تا ۱۶ درجه سانتيگراد) مي باشد. منابع بهره برداري شده از انرژي زمين گرمايي مي تواند عهده دار گرمايش و سرمايش ساختمان ها باشد و توسط لوله هاي مدفون در قسمت هاي عميق و نيمه عميق به ساختمان ها انتقال مي يابد به طوري که در زمستان، پمپ زمين گرمايي، گرما را از مبدل گرمايي گرفته و آنرا به درون ساختمان مي فرستد. در تابستان، فرآيند معکوس مي شود، به طوري که پمپ گرمايي گرما را از هواي درون ساختمان به مبدل ها جابجا مي کند. در اين خصوص دولت ها به ايجاد نيروگاه هايي همت گماردند که در اين نيروگاه ها گرمايش ساختمان ها و نيز توليد برق صورت مي پذيرد اين نيروگاه ها به سه دسته عمده تقسيم مي گردد که در زير به توضيح بيشتر آنها مي پردازيم. ● انواع نيروگاه هاي زمين گرمايي ۱) نيروگاه خشک: اين نيرو گاه روي مخازن ژئوترمالي که بخار خشک با آب خيلي کم توليد مي کنند، ساخته مي شوند. در اين روش، بخار از طريق لوله به طرف نيروگاه هدايت مي شود و نيروي لازم براي چرخاندن ژنراتور توربين را فراهم مي کند. اين گونه مخازن با بخار خشک کمياب است. بزرگترين ميدان بخار خشک در دنيا، آب گرم جيزرز در ۹۰ مايلي شمال کاليفرنياست که توليد الکتريسيته در آن، از سال ۱۹۶۲ شروع شده است و امروزه به عنوان يکي از موفق ترين پروژه هاي توليد انرژي جايگزين محسوب مي شود. در نيومکزيکو، رديفي از لوله ها که زير خاک دفن شده اند، آب زمين گرمايي را انتقال مي دهند تا گل ها و سبزيجات پرورش يابند ۲) نيروگاه بخار حاصل از آب داغ: اين نوع نيروگاه روي مخازن داراي آب داغ احداث مي شود. در اين مخازن با حفر چاه، آب داغ به سطح مي آيد و به دليل آزاد شدن از فشار مخازن، بخشي از آن به بخار تبديل مي شود. اين بخار براي چرخاندن توربين به کار مي رود. چنين نيروگاه هايي عموميت بيشتري دارند، زيرا بيشتر مخازن زمين گرمايي حاوي آب داغ هستند. فناوري مزبور براي اولين بار در نيوزيلند به کار گرفته شد. ۳) نيروگاه ترکيبي (بخار و آب داغ): در اين سيستم، آب گرم از ميان يک مبدل گرمايي مي گذرد و گرما را به يک مايع ديگر مي دهد که نسبت به آب در درجه حرارت پائين تري مي جوشد. مايع دوم در نتيجه ي گرم شدن به بخار تبديل مي شود و پره هاي توربين را مي چرخاند. سپس متراکم مي شود و مايع حاصله دوباره مورد استفاده قرار مي گيرد. آب زمين گرمايي نيز دوباره به درون مخازن تزريق مي شود. اين روش براي استفاده از مخازني که به اندازه يکافي گرم نيستند و بخار با فشار توليد مي کنند، به کار مي رود. مزاياي استفاده از انرژي گرمايي براي توليد الکتريسيته: ۱) تميز بودن: در اين روش همانند نيروگاه بادي و خورشيدي، نيازي به سوخت نيست، بنابراين سوخت هاي فسيلي حفظ مي شوند و هيچگونه دودي وارد هوا نمي شود. ۲) بدون مشکل بودن براي منطقه: فضاي کمتري براي احداث نيروگاه نياز دارد و عوارضي چون ايجاد تونل، چاله هاي روباز، کپه هاي آشغال و يا نشت نفت و روغن را به دنبال ندارد. ۳) قابل اطمينان بودن: اين نيروگاه مي تواند در طول سال فعال باشد و به دليل قرار گرفتن روي منبع سوخت، مشکلات مربوط به قطع نيروي محرکه در نتيجه ي بدي هوا، بلاياي طبيعي و يا تنش هاي سياسي را ندارد. ۴) تجديد پذيري و دائمي بودن ۵) صرفه جويي ارزي: هزينه اي براي ورود سوخت از کشور خارج نمي شود و نگراني هاي ناشي از افزايش هزينه ي سوخت وجود نخواهد داشت. ۶) کمک به رشد کشورهاي در حال توسعه: نصب آن در مکان هاي دور افتاده مي تواند، استاندارد و کيفيت زندگي را با آوردن نيروي برق بالا ببرد. اين نيروگاه مي تواند در طول سال فعال باشد و به دليل قرار گرفتن روي منبع سوخت، مشکلات مربوط به قطع نيروي محرکه در نتيجه ي بدي هوا، بلاياي طبيعي و يا تنش هاي سياسي را ندارد. با توجه به فوايدي که برشمرديم، انرژي زمين گرمايي، انرژي بدون آلودگي است که به رشد کشورهاي در حال توسعه کمک مي کند. موارد مصرف ديگري نيز از گرماي زمين گرمايي وجود دارد. براي مثال، در (کلامث فالز) در اورگن آمريکا، زير جاده ها و پياده روها آب ژئوترمال لوله کشي مي شود، تا از يخ زدن آن ها در شرايط هواي يخبندان جلوگيري شود. در نيومکزيکو، رديفي از لوله ها که زير خاک دفن شده اند، آب زمين گرمايي را انتقال مي دهند تا گل ها و سبزيجات پرورش يابند. با اين شيوه، اطمينان حاصل مي شود که زمين يخ نمي زند. به علاوه، فصل رويش طولاني تر مي شود و روي هم رفته، محصولات کشاورزي سريع تر رشد مي کنند و بدون استفاده از گلخانه محافظت مي شوند. هزينه اي براي ورود سوخت از کشور خارج نمي شود و نگراني هاي ناشي از افزايش هزينه ي سوخت وجود نخواهد داشت. کشورهايي که در حال حاضر از مخازن زمين گرمايي براي توليد الکتريسيته استفاده مي کنند، عبارتند از آمريکا، نيوزيلند، ايسلند، مکزيک، فيليپين، اندونزي و ژاپن. البته کارشناسان دفتر انرژي هاي نو در ايران اطلس قابليت هاي انرژي زمين گرمايي را نيز تهيه کرده اند به طوري که در منطقه سبلان لکه? قرمز رنگي ديده مي شود که نشانگر مستعدترين منطقه براي استفاده از انرژي زمين گرمايي است. تاکنون در اين منطقه ده هزار متر حفاري صورت گرفته است. قرار است از اين چاه عميق، گرماي مورد نياز براي توليد ۱۰۰ مگاوات برق استخراج شود که عملاً اهداف دولت را نشانه گرفته است. استفاده از اين انرژي در بسياري از کشورها در حال گسترش است. راه حل استفاده ي بيشتر از انرژي زمين گرمايي، افزايش آگاهي عمومي و تقويت فناوري مرتبط با زمين گرمايي است. استفاده از انرژي زمين گرمايي به دليل پايين بودن هزينه در مقايسه با انرژي خورشيدي مورد توجه است، گر چه هنوز دو برابر انرژي باد خرج برمي دارد. حداقل ۱۰۰ مگاوات برق از اين طريق تأمين شود. منابع : ---------------------- aftab.ir هفته نامه پیام ساختمان و تاسیسات خبرگزاری فارس ( www.farsnews.net ) ---------------------- کلمات کليدي : ---------------------- تولید انرژی-انرژی گرمایی-مزایای استفاده از انرژی گرمایی-انواع نیروگاه های زمین گرمایی-نیروگاه خشک-نیروگاه بخار حاصل از آب داغ-نیروگاه ترکیبی-منابع انرژی زمین گرمایی ----------------------

نظرات شما عزیزان: